Бельгия ЮАР-дың Израильге қарсы БҰҰ сотындағы талабына қосылды
Бельгия Оңтүстік Африка Республикасы БҰҰ-ның Халықаралық сотына берген талапқа қосылғанын жариялады. Бұл талапта Израиль Газа секторындағы әрекеттеріне байланысты Геноцид қылмысының алдын алу және оны жазалау туралы конвенцияның ережелерін бұзды деп айыпталады. Брюссельдің бұл шешімі БҰҰ-ның ең жоғары сот органындағы құқықтық талқылауды қолдайтын мемлекеттердің халықаралық коалициясының кеңейгенін білдіреді.
Талап Оңтүстік Африка Республикасы тарапынан басталып, 2023 жылдың соңында тіркелді. Онда Израиль билігі мен қарулы күштерінің Газа секторындағы әрекеттері бейбіт тұрғындар арасында жаппай құрбандарға, инфрақұрылымның қирауына және халықаралық құқықта геноцид ұғымына сай келуі мүмкін жағдайлардың қалыптасуына әкелгені айтылған. Израиль бұл айыптауларды жоққа шығарып, өзінің әскери операциялары тек қарулы топтарға қарсы бағытталғанын және өзін-өзі қорғау құқығы аясында жүзеге асырылып жатқанын мәлімдейді.
Бельгияның қосылуы Халықаралық сот статутының 63-бабына сәйкес жүзеге асырылды. Бұл бап халықаралық конвенцияларды түсіндіруге қатысты істерге мемлекеттердің қатысуына мүмкіндік береді. Осылайша, Бельгия даудың толыққанды тарапы болмайды, бірақ Геноцид туралы конвенцияны қолдану және оның нормаларын түсіндіру жөнінде өз құқықтық ұстанымын ұсыну құқығына ие болады.
Бұған дейін ЮАР-дың талабын Белиз, Боливия, Бразилия, Ирландия, Испания, Колумбия, Комор аралдары, Куба, Ливия, Мальдив аралдары, Мексика, Палестина, Түркия және Чили қолдайтынын мәлімдеген. Елдер тізімінің кеңеюі Газа секторындағы гуманитарлық жағдайға халықаралық қауымдастықтың назарын арттырып, сот процесінің айналасындағы саяси қысымды күшейтеді.
Халықаралық сотта уақытша қамтамасыз ету шараларын қолдану туралы өтініштер бұған дейін қаралған. Сот Израильді Конвенцияның ықтимал бұзылуын болдырмау және гуманитарлық қолжетімділікті жақсарту бойынша шаралар қабылдауға міндеттеген, алайда айыптаулардың мәні бойынша түпкілікті шешім шығарған жоқ. Істі мәні бойынша қарау бірнеше жылға созылуы мүмкін.
Сарапшылар мұндай процестердің тікелей құқықтық салдары болмаса да, айтарлықтай саяси әсерге ие екенін атап өтеді. Олар халықаралық-құқықтық контексті қалыптастырады, мемлекеттердің дипломатиялық ұстанымдарына ықпал етеді және болашақта санкциялар, қару-жарақ жеткізу және қақтығысқа қатысушылармен ынтымақтастықты талқылау кезінде пайдаланылуы мүмкін.
Израиль тарапы соттың саяси мақсатта қолданылып отырғанын алға тартса, талапты бастаушылар Халықаралық сотқа жүгіну халықаралық гуманитарлық құқықты қорғаудың заңды тетігі екенін атап көрсетеді. Жаңа мемлекеттердің қосылуына қарай бұл іс барған сайын кең халықаралық ауқымға ие болып, Газа секторына қатысты қақтығысқа байланысты негізгі құқықтық процестердің біріне айналуда.
Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.