АҚШ Сирияда өңірлік күштері бар федералдық жүйе құруды қарастыруда

Таяу Шығыстағы демократия үшін Америкалық коалиция президенті Том Харб Вашингтонның Сирияда федералдық басқару жүйесін қалыптастыру мүмкіндігін қарастырып жатқанын хабарлады. Бұл жүйе бойынша әр өңір өз қауіпсіздік күштеріне ие болып, олар АҚШ-та қолданылатын құрылымдар үлгісімен ұйымдастырылады. Оның айтуынша, бұл модель қақтығыстың белсенді кезеңдері аяқталғаннан кейін жергілікті институттарды ұйымдастыру нұсқаларының бірі ретінде талқылануда. Бастама әр кезеңде түрлі топтардың бақылауында болған аумақтардағы тұрақтылықты қамтамасыз ету және бақылау тетіктерін қалыптастыру мәселелерімен байланысты. Вашингтон өңірлердің тұрақты жұмысын қамтамасыз етуге қабілетті әлеуетті әкімшілік форматтарды зерттеп жатқанымен, мұндай жүйенің ресми параметрлері әлі жарияланған жоқ және ішкі талқылауда қалуы мүмкін.

Харбтың мәлімдемесі жаңа сириялық биліктің осындай модельді қалыптастыруға қатысуға келісім беріп бермегені белгісіз болғандықтан назар аудартты. Қазіргі уақытта тараптар арасында келіссөздер жүргізіліп жатыр ма немесе ел ішінде өкілеттіктерді қайта бөлу мүмкіндігі жөнінде консультациялар өтуде ме — бұл туралы мәлімет жоқ. Сондай-ақ ұсынылып отырған форматтың әртүрлі аумақтарда жұмыс істеп тұрған құрылымдармен қаншалықты үйлесімді болатыны да белгісіз. Ықтимал жүйенің жекелеген элементтері жергілікті қауіпсіздік институттарын қамтитын басқару тетіктерін қалыптастыру қажеттілігімен байланысты, алайда нақты егжей-тегжейлері әлі ашылған жоқ.

Харбтың айтуынша, ұсынылып отырған модель өз жауапкершілік аймақтарында қауіпсіздікті қамтамасыз ете алатын өңірлік күштер құруды көздейді. Бұл жергілікті ерекшеліктерді ескере отырып, ішкі қауіпсіздік мәселелерін шешуге бағытталған автономды құрылымдардың пайда болуын білдіруі мүмкін. Мұндай күштер түрлі тараптардың ықпал етуі орын алған өңірлерде тәртіпті сақтаумен айналысады деп күтіледі. Осындай бөлімшелерді қалыптастыру іріктеу, дайындық және іс-қимылдарды үйлестіру рәсімдерін әзірлеуді қажет етеді, бірақ олардың құрылу механизмі әзірге айқындалған жоқ. Қазіргі кезеңде америкалық тарап ықтимал құрылымдардың техникалық сипаттамаларынсыз жалпы мәлімдемелермен шектеліп отыр.

Федерализация тақырыбы ұзақ мерзімді тұрақтандыру шешімдерін іздеумен байланысты. Харбтың мәлімдемелері аясында билікті көп деңгейлі бөлу жүйесін қолданатын елдерге тән тәсілдерді пайдалану мүмкіндігі қарастырылуда. Дегенмен, өңірлер арасындағы айырмашылықтарды ескере отырып, мұндай модельдің қай элементтері Сирия жағдайына бейімделе алатыны әзірге белгісіз. Сондай-ақ қандай аумақтық бірліктер кеңейтілген өкілеттіктер ала алатыны және тиісті басқару органдарын қалыптастыруға кім қатысатыны туралы деректер жоқ.

Қазіргі таңда Сирияда федералдық жүйе құру мәселесі сириялық биліктің ресми мәлімдемесінсіз ұсыныстар деңгейінде қалып отыр. Бұл бастама мемлекетаралық деңгейде талқыланып жатыр ма, әлде тек сараптамалық ортада қарастырылуда ма — бұл да белгісіз. Мұндай модельді іске асыру заңдық және әкімшілік тетіктерді келісуді талап ететіндіктен, жағдайдың әрі қарай дамуы негізгі қатысушылардың ұстанымына байланысты болады. Өңірлік басқару құрылымдарының күрделілігі мен жергілікті ерекшеліктерді ескеру қажеттігі бұл үдерісті ұзартуы мүмкін.

Әзірге бастама басқару жүйесінің болашақ үлгілері туралы талқылауды көрсететін мәлімдеме түрінде ғана бар. Бұл кезеңде ұсынылған жүйені енгізу бойынша нақты қадамдар туралы ақпарат жоқ. Федерализация мәселесі бойынша талқылаудың әрі қарай дамуы ресми пікірлердің пайда болуына байланысты болуы мүмкін. Қазіргі уақытта ақпарат тек Харбтың айтқан сөздерімен шектеледі, онда ықтимал тәсілдің жалпы қағидаттары ғана баяндалған.

Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.