Қазақстанда 16 жасқа дейінгі балалардың онлайн-платформаларда тіркелуіне тыйым салынбақ
Қазақстанда балалардың интернеттегі тіркелуіне жасқа байланысты жаңа шектеулер енгізу қарастырылуда. Мәдениет және ақпарат министрлігі әзірлеген заң жобасы әлеуметтік желілер, видеохостингтер және басқа да цифрлық сервистерді қоса алғанда, онлайн-платформаларда он алты жасқа толмаған пайдаланушылардың аккаунт ашуына тыйым салуды көздейді. Шектеу ел аумағында жұмыс істейтін барлық шетелдік және отандық платформаларға қолданылады. Ерекшелік ретінде тек мессенджерлерде тіркелу мүмкіндігі сақталады. Жаңа норма кәмелетке толмағандар үшін қауіпсіз ақпараттық орта құруға және балалардың онлайн-белсенділігімен байланысты тәуекелдерді азайтуға бағытталған.
Заң жобасы 2025 жылдың қаңтарындағы кеңейтілген Үкімет отырысынан кейін басталған бастаманың жалғасы болды. Сол жиында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев интернет-платформалардың деструктивті және заңға қайшы контентті таратуына жауапкершілікті күшейтуді тапсырған болатын. Ұсынылып отырған нормалар цифрлық ортаның ерекшеліктерін және кәмелетке толмағандарды олардың физикалық немесе психологиялық жағдайына зиян келтіруі мүмкін материалдардан қорғау қажеттілігін ескереді. Мәдениет және ақпарат министрлігі цифрлық қатынастар мен онлайн-платформалардың жұмысын реттейтін қолданыстағы заңнамаға сексеннен астам түзету енгізуді қамтитын жобаны дайындады.
Белгілі бір сервистерде тіркелуге тыйым салу балалардың тыйым салынған ақпаратқа қолжетімділігін азайтады және зиянды контенттің әсерін төмендетеді деп күтілуде. Жаңа ережелердің ықтимал нәтижелері — желідегі қауіпсіздікті арттыру және Қазақстан аумағында жұмыс істейтін цифрлық сервистерге деген сенімді нығайту. Заң жобасы сондай-ақ кәмелетке толмағандарды қорғауға қатысты бірыңғай талаптарды орындауға тиіс отандық және шетелдік платформалар үшін тең жағдай жасауды мақсат етеді.
Құжат жаңа ережелерді іске асыру тетіктерін айқындайды және платформалар иелерінің белгіленген шектеулерді сақтау міндетін белгілейді. Пайдаланушыларды тіркеу заңда белгіленген тәртіппен жасын тексеру міндеттемесімен байланысты болады, бұл цифрлық жүйе операторларына қосымша талаптар қояды. Сондай-ақ ел аумағында контент тарататын платформалар мен мемлекеттік органдар арасындағы өзара іс-қимыл рәсімдерін заң талаптарына сәйкес түзету ұсынылады.
Жоспарланған өзгерістер цифрлық сервистер кәмелетке толмаған аудиториямен жұмыс істеу ерекшеліктерін міндетті түрде ескеретін неғұрлым бақыланатын орта қалыптастыруға ықпал етеді деп күтілуде. Жаңа шаралар мемлекеттің ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және балалардың интернет-ресурстарға шексіз қолжетімділігінен туындайтын теріс әсерлердің алдын алу жөніндегі кешенді стратегиясының бөлігі болып табылады. Заң жобасы белгіленген тәртіппен қаралғаннан кейін, шектеулерді енгізу туралы тиісті шешімдер қабылданып, оларды іс жүзінде іске асыру кезеңі басталады.
Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.