Қазақстан «сұр алтынға» батып барады: зергерлік нарықтың 98%-ы көлеңкеде

Қазақстан зергерлік саласын реформалауға мұқтаж. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің деректері бойынша, ішкі нарықтағы зергерлік бұйымдардың шамамен 98%-ы контрафакт немесе контрабандалық өнім. Көптеген әшекейлердің сынамасы төмендетілген және олар міндетті сынақтан немесе клеймеден өтпейді.

Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2023 жылы сағаттар мен зергерлік бұйымдардың бөлшек сауда көлемі 208,5 млрд теңгені құраған, ал импорт 70 млрд теңге, отандық өндіріс 1,5 млрд теңге болған. Бұл ресми және нақты нарық көлемдерінің арасындағы үлкен алшақтықты көрсетеді. Қазақстан зергерлер лигасының есебі бойынша, «сұр алтын» айналымы жылына 700 млрд теңгеден асады.

Негізгі заңсыз жеткізілімдер Түркиядан, Қытайдан, Қырғызстаннан және Ресейден келеді, бірақ зергерлік бұйымдардың елеулі бөлігі ел ішінде жасырын түрде өндіріледі. Лига деректеріне сәйкес, Қазақстандағы жерасты шеберханалары ай сайын 1 тоннадан астам бұйым шығарады, көбінесе шетелдік брендтердің жалған таңбасын қолданады. Заңды кәсіпорындардың үлесі бар болғаны 2%.

2019 жылдан бері ресми импорт азайғанымен, көлеңкелі нарық көлемі төмендеген жоқ. Сарапшылардың айтуынша, контрафакт өндіріс ел ішіндегі жасырын шеберханаларға ауысып кеткен. Мысалы, Алматы мен Шымкентте заңсыз өндірушілер ай сайын 1 тоннадан астам әшекей шығарып, алтынды бейресми нарықтан сатып алады.

Саланың нақты ауқымы ресми деректерден әлдеқайда жоғары. Сарапшылардың бағалауынша, Алматы, Астана және Шымкент базарларында 3000-нан астам сауда нүктесі жұмыс істейді, әрқайсысы күніне кемінде 10 грамм алтын сатады. Бұл айына 780 килограммнан астам бұйым немесе шамамен 32 млн АҚШ долларына тең, басқа өңірлерді есептемегенде.

Министрлік жағдай тек мемлекеттік бюджетке зиян келтіріп қана қоймай, Қазақстанның қымбат металдар нарығының беделіне де қауіп төндіріп отырғанын атап өтті. Мәселені шешу үшін ведомство зергерлік бұйымдарға міндетті таңбалау енгізу мәселесін қайта көтерді. Бұл шара өнімнің шығу тегін бақылауға, нарықтың ашықтығын арттыруға және тұтынушыларды жалған өнімнен қорғауға мүмкіндік береді.

Алайда зергерлер қауымдастығы өтпелі кезең күрделі болатынын ескертеді: жабдықтарды жаңарту, өнімді сертификаттау және шағын бизнес үшін қосымша шығындар қажет болады. Дегенмен сарапшылардың пікірінше, таңбалау енгізілмесе, сала толықтай көлеңкеге кету қаупінде тұр.

Сізде сенсация болуы мүмкін жаңалық бар ма?
Немесе өзіңізді редактор ретінде сынап көргіңіз келе ме?
altn.news сайтында бұл мүмкін!
Материалдарыңызды бөлісіңіз, пікіріңізді айтыңыз
және өзіңізді журналист немесе редактор ретінде сынап көріңіз.
Бұл өте оңай:
✅ Қосымшаны жүктеңіз:
      
      

✅ Сайтта тіркеліңіз.
✅ Жаңалықтарыңызды жасап, жариялаңыз.
Кім біледі, мүмкін сіздің материалыңыз келесі шулы тақырыпқа айналар!
altn.news сайтынан бүгін бастаңыз.

Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.