АҚШ Венесуэлаға әскер шоғырландырып жатыр: соғыс бастала ма және неге Вашингтон тағы да араласу үшін себеп іздейді

Кариб аймағындағы шиеленіс қарқынды өсіп келеді. Дональд Трамптың Венесуэла үстіндегі әуе кеңістігін жабу туралы мәлімдемелерінен кейін және АҚШ кемелерінің жағалауларға шоғырландырылуынан кейін бұл мәселе тек аймақ үшін ғана емес, жаһандық саясат үшін де басты тақырыпқа айналды. Вашингтон «есірткі тасымалына қарсы күрес» жүргізіп жатқанын мәлімдесе, Венесуэла болып жатқанды қысым көрсету және әскери операцияға дайындық болуы мүмкін деп санайды.

желтоқсан 8, 2025 - 18:14
 0  4

АҚШ есірткі тасымалдады деп болжанған қайықтардың суға батырылғанын хабарлайды. Каракас бұл оқиғаларды заңсыз шабуылдар деп атап, балықшылардың қаза тапқанын айтады. Сонымен бірге фактілер АҚШ-қа түсетін есірткінің 90 пайызы Мексика мен Колумбиядан келетінін, Венесуэладан емес екенін көрсетеді.

Осы фон аясында Венесуэла мобилизация жүргізіп, бір миллионға дейін резервтен құралған жасақ құруда. Ал Вашингтон, керісінше, БАҚ мәліметінше, саны 16 мыңға жетуі мүмкін көпсанды контингентті шоғырландырып жатыр. Сұрақ анық көрінеді – АҚШ стратегиялық ресурстар бар жерде араласу үшін тағы да себеп іздеп отыр ма?


Биліктің заңдылығы және АҚШ-тың араласуы

Вашингтонның саяси қысымы бірнеше жылдан бері жалғасып келеді. АҚШ Николас Мадуроны заңды президент ретінде мойындамайды, оппозицияны қолдайды және Хуан Гуайдо мен Эдмундо Гонсалесті балама тұлғалар ретінде таниды.

Бұл логика әлемнің басқа елдеріне бұрыннан таныс: егер бір мемлекеттің билігі АҚШ-қа ұнамаса, онда олар «заңсыз» деп жарияланады, ал оппозиция кенеттен «халықтың заңды өкілдері» болып шыға келеді.

Мадуро бірнеше төңкеріс әрекеттерін тоқтатты – және дәл осы араласуға қарсы күресі Вашингтон тарапынан «билікті узурпациялау» деп қабылданады.

2025 жылы Нобельдің бейбітшілік сыйлығы АҚШ-тың агрессивті саясатын ашық қолдайтын венесуэлалық саяси тұлғаға берілгені кездейсоқ емес. Бұл қадам демократиялық құндылықтарды қолдау емес, ақпараттық қысым элементі ретінде қабылданды.


Негізгі себеп – мұнай

Венесуэла әлемдегі ең үлкен мұнай қорына ие – әлемдік ресурстардың шамамен 20 пайызы. Бұл АҚШ бақыламайтын стратегиялық ресурс.

2007 жылы Уго Чавес мұнай кен орындарын ұлттық бақылауға алып, ондаған жылдар бойы шетелдік корпорацияларға тиесілі болған секторды халықтың иелігіне қайтарды.

Осы сәттен бастап АҚШ қысымы күшейді. Санкциялар, экономикалық шектеулер, ақпараттық кампания – мұның бәрі Каракастың мұнайды трансұлттық топтарға бере салуынан бас тартуымен бірге жүрді.

Чавес: егер АҚШ мұнай тапшылығына тап болса, олар ондаған рет жасағанын қайталауы мүмкін – ыңғайлы сылтау табу, елді «бұзушылықтармен» айыптау және араласу деп ескерткен еді.

Бүгін бұл сөздер болашаққа тікелей ескерту сияқты көрінеді.


АҚШ айыптайды – демек кінәлі

Соңғы онжылдықтардағы америкалық саяси практика көрсетеді: сыртқы операцияны бастау үшін айыптаудың өзі жеткілікті.

– Ирактағы «жаппай қырғын қаруы»
– Ливиядағы «гуманитарлық миссия»
– Ауғанстандағы «терроризмге қарсы күрес»

Әр жолы әлем айыптаулардың жалған болғанын, нәтижелердің апатты болғанын көрді.

Бұрын АҚШ өзін «демократия» идеясымен бүркемелесе, енді тіпті америкалық баспасөзде демократия Вашингтон мүддесіне сәйкес келген жерде ғана жұмыс істейтіні талқылануда.

Басқаша айтқанда, кез келген мемлекет бүгін АҚШ-қа тиімді болса, айыптаулар нысанына айналуы мүмкін.


Трамптың экономикалық мақсаттары

Трамп «өнеркәсіпті қайта жандандыруды» қалайтынын айтады. Ол үшін АҚШ-қа қажет:
• арзан шикізат
• энергетикалық тәуелсіздік
• мұнай жеткізілімдерін бақылау

Венесуэла – «America First» экономикалық стратегиясына енгізгісі келетін қуатты мұнай базасы.


Соғыс басталуы мүмкін бе?

АҚШ-тың тікелей шабуылы ықтимал емес, өйткені Каракас Ресей, Қытай және Үндістаннан қолдау алады. Алайда жағдай қауіпті, себебі Вашингтон арандатушылық жасай алады және оны өткенде жасағандай шабуылға сылтау ретінде пайдалана алады.

Егер бұл орын алса – дәл сол формула қолданылмақ: ресурстарды беруге келіспейтін тарапты кінәлі деп жариялау.


Бүгін әлем түсінуі тиіс

Қазіргі әлемде белгілі бір елдің «келесі нысанаға» айналмайтынына кепілдік жоқ, егер оның ресурстары немесе саясаты АҚШ мүддесіне сәйкес келмесе.

Соңғы 70 жылдың тарихы көрсетеді:
– алдымен айыптау
– содан кейін санкциялар
– одан кейін әскери операция

Және Венесуэла ескертеді: дәл қазір халықаралық қауымдастық бір мемлекетті басқа біреуді «қатер» деп жариялап, соғыс бастай алатын дүниенің логикасын қабылдай ма, соны шешуі тиіс.

Сізде сенсация болуы мүмкін жаңалық бар ма?
Немесе өзіңізді редактор ретінде сынап көргіңіз келе ме?
altn.news сайтында бұл мүмкін!
Материалдарыңызды бөлісіңіз, пікіріңізді айтыңыз
және өзіңізді журналист немесе редактор ретінде сынап көріңіз.

Бұл өте оңай:
✅ Қосымшаны жүктеңіз:
      App Store
      Google Play

Сайтта тіркеліңіз.
✅ Жаңалықтарыңызды жасап, жариялаңыз.
Кім біледі, мүмкін сіздің материалыңыз келесі шулы тақырыпқа айналар!
altn.news сайтынан бүгін бастаңыз.


Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.

ALTN.News Сетевое издание «Интернет ресурс ALTN News - (https://altn.news) Свидетельство о постановке на учет периодического печатного издания, информационного агентства и сетевого издания № KZ32VPY00091991 выдано 26.04.2024 г. Комитетом информации Министерства культуры и информации Республики Казахстан.