Конституцияның мерейтойына арналған амнистия тек кейбір сотталғандарды қамтиды

Қазақстан Республикасы Мәжілісінде Конституцияның 30 жылдығына арналған амнистия туралы заң жобасы қаралуда. Бастама қылмыстық саясатты ізгілендіруге және әлеуметтік әділеттілік қағидатын жүзеге асыруға бағытталған. Амнистия кейбір санаттағы қылмыстар бойынша сотталғандар үшін әртүрлі босату немесе жаза жеңілдету шараларын қарастырады, негізгі назар қоғамдық қауіпсіздікке қатер төндірмейтін адамдарға аударылған.

Жазадан толық босату қылмыстық теріс қылықтар және онша ауыр емес қылмыстар жасаған адамдарға қарастырылған. Орташа ауыр қылмыс жасаған, бірақ зиян келтірмеген немесе келтірілген залалды толық өтеген тұлғаларға да қолданылады. Сонымен қатар, амнистия әлеуметтік осал топтарға — кәмелетке толмағандарға, мүгедектерге, жүкті әйелдерге және жас балалары бар аналарға да таралады. Бұл топтар үшін босатудың шарты ретінде жеңілдететін мән-жайлардың болуы немесе келтірілген зиянның толық жойылуы қарастырылады.

Жоба аясында сотқа дейінгі тергеу сатысында тұрған, онша ауыр емес немесе орташа ауыр қылмыстар бойынша қылмыстық істерді тоқтату мүмкіндігі де қарастырылған. Бұл тергеу органдарына түсетін жүктемені азайтуға және қоғамдық қауіп төндірмейтін адамдарды бас бостандығынан айырудан сақтауға мүмкіндік береді.

Ауыр және аса ауыр қылмыстар жасағандар үшін жаза мерзімін қысқарту түрінде ішінара шаралар көзделген. Мысалы, мүліктік сипаттағы қылмыстар — жымқыру, талан-тараж және аса ірі алаяқтық үшін сотталғандар келтірілген залалды толық өтеген жағдайда, жаза мерзімі 20%-ға дейін қысқартылуы мүмкін.

Алайда заң жобасы нақты шектеулерді де қамтиды. Амнистия жемқорлық қылмыстары, қасақана ауыр дене жарақатын келтіру, зорлық-зомбылық, оның ішінде ұрып-соғу, және мемлекеттік құпияны жария ету үшін сотталғандарға қолданылмайды. Бұл — қоғам тұрақтылығы мен мемлекеттің қауіпсіздігіне қатер төндіретін әрекеттер үшін жауаптыларды амнистиядан шығару мақсатында енгізілген.

Бұл шектеулер қылмыстық заңнаманы ізгілендіру мақсаты мен қауіпті тұлғалардан қоғамды қорғау арасындағы тепе-теңдікті сақтау үшін көзделген. Сондай-ақ заң жобасы қоғамда резонанс тудырған істерді қайта қарауды қарастырмайды, бұл бастаманың таңдамалы сипатын және жазасын өтеушілердің санын азайтуға бағытталғанын көрсетеді.

Парламент комитеттерінің өкілдері ұсынылып отырған шаралар халықаралық амнистия тәжірибесіне сәйкес келетінін және Қазақстанның Қылмыстық пен Қылмыстық-процестік кодекстерінің нормаларына сай екенін атап өтті. Заң қабылданған жағдайда, оны кезең-кезеңімен прокуратура, сот және жазаны орындау мекемелері арқылы іске асыру жоспарланып отыр.

Қамауда отырғандардың құқығын қорғау және қылмыстық әділеттілікті ізгілендірумен айналысатын қоғамдық ұйымдар бұл бастаманы жалпы жағымды қабылдап отыр. Олар бұл шараның әлеуметтік шиеленісті азайту және түзелуге дайын адамдарға жаңа мүмкіндік беру тұрғысынан тиімді екенін атап өтуде. Сонымен қатар, амнистия аясын кеңейту және босатылғандарға қолдау көрсету механизмдерін әзірлеу ұсыныстары да талқылануда.

Заң жобасының соңғы қаралымы алдағы апталарда өтеді деп күтілуде. Қабылданған жағдайда, амнистия 2025 жылы заңда белгіленген критерийлер мен шектеулер негізінде жүзеге асырылады.

Сізде сенсация болуы мүмкін жаңалық бар ма?
Немесе өзіңізді редактор ретінде сынап көргіңіз келе ме?
altn.news сайтында бұл мүмкін!
Материалдарыңызды бөлісіңіз, пікіріңізді айтыңыз
және өзіңізді журналист немесе редактор ретінде сынап көріңіз.
Бұл өте оңай:
✅ Қосымшаны жүктеңіз:
      
      

✅ Сайтта тіркеліңіз.
✅ Жаңалықтарыңызды жасап, жариялаңыз.
Кім біледі, мүмкін сіздің материалыңыз келесі шулы тақырыпқа айналар!
altn.news сайтынан бүгін бастаңыз.

Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.

Енді сіз біздің жаңалықтарды тікелей WhatsApp арқылы ала аласыз! Осы танымал мессенджердегі арнамызға жазылыңыз және барлық оқиғалардан хабардар болыңыз!